Rahim Polipleri ve Ameliyatı (Histeroskopi) Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Düzensiz kanamalar, şiddetli adetler veya gebe kalmada zorluk gibi şikayetlerin altında yatabilen yaygın nedenlerden biri rahim polipleridir. Neyse ki, günümüzün modern teknolojisi sayesinde poliplerin hem tanısı hem de tedavisi oldukça konforlu ve etkili bir şekilde yapılabilmektedir. Bu yazıda, polip nedir, neden olur ve “histeroskopi” adı verilen altın standart ameliyat yöntemiyle nasıl tedavi edildiğini detaylıca anlatacağız.
Rahim Polipi (Endometrial Polip) Nedir, Neden Oluşur?
Rahim polipleri, rahmin içini döşeyen ve her ay adet kanamasıyla dökülen endometrium tabakasının, parmak benzeri bir şekilde anormal büyümesiyle oluşan, genellikle iyi huylu et parçalarıdır. Boyutları birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişebilir ve rahim içine bir sap ile bağlı olabilirler.
Poliplerin tam olarak neden oluştuğu bilinmese de, östrojen hormonuna duyarlı oldukları düşünülmektedir. Bu nedenle üreme çağındaki ve menopoza yakın dönemdeki kadınlarda daha sık görülürler.
Rahim Poliplerinin En Sık Görülen Belirtileri Nelerdir?
Polipler bazen hiçbir belirti vermeden, tesadüfen rutin kontrollerde saptanabilir. Ancak belirti verdiklerinde en sık karşılaşılan şikayetler şunlardır:
- Düzensiz Adet Kanamaları: Adet dönemleri arasında lekelenme veya kanama yaşanması.
- Aşırı veya Uzun Süren Adetler (Menoraji): Adet kanamalarının miktarının normalden fazla olması.
- Cinsel İlişki Sonrası Kanama.
- Menopoz Sonrası Kanama: Menopoza girmiş bir kadında görülen herhangi bir vajinal kanama.
- Kısırlık (İnfertilite): Poliplerin, embriyonun rahme tutunmasını engelleyerek veya sperm geçişini zorlaştırarak gebeliğe engel olabildiği düşünülmektedir.
Polip Tanısı Nasıl Konulur?
Polip şüphesiyle başvuran bir hastada tanı süreci genellikle şu adımları içerir:
- Transvajinal Ultrasonografi: Rahim iç duvarı ve olası polipler hakkında ilk ve en önemli bilgiyi veren yöntemdir.
- Salin İnfüzyon Sonografi (SİS): Ultrason sırasında rahim içine steril bir sıvı verilerek rahim duvarının daha net görüntülenmesini sağlar. Bu yöntemle poliplerin yeri, boyutu ve sayısı çok daha net bir şekilde saptanabilir.
- Histeroskopi: Hem kesin tanı hem de tedavi için altın standart yöntemdir. Rahim içine ince bir kamera ile girilerek polipin doğrudan görülmesini sağlar.
Polip Ameliyatı (Polipektomi) Hangi Durumlarda Gerekir?
Her polibin alınması gerekmeyebilir. Ameliyat kararı genellikle aşağıdaki durumlarda verilir:
- Polip, yukarıda sayılan kanama gibi şikayetlere neden oluyorsa.
- Kısırlık tedavisi gören veya gebe kalmakta zorlanan kadınlarda.
- Polipin boyutu 1.5 cm’den büyükse.
- Özellikle menopoz sonrası dönemde saptanan poliplerde, düşük de olsa kanser riski taşıyabileceği için patolojik inceleme amacıyla.
Altın Standart Tedavi: Histeroskopi ile Polip Ameliyatı Nedir?
Operatif histeroskopi, rahim poliplerinin tedavisindeki en modern ve etkili yöntemdir. Bu işlem, vajinal yoldan rahim ağzından geçilerek, ucunda kamera ve ışık kaynağı bulunan “histeroskop” adı verilen ince bir aletle rahim içine girilmesidir.
Cerrah, histeroskop sayesinde rahim içini bir ekranda büyütülmüş olarak görür. Polipin yerini ve sapını net bir şekilde tespit ettikten sonra, histeroskopun içinden geçen özel aletlerle (rezektoskop gibi) polipi kökünden keserek güvenli bir şekilde dışarı alır.
Histeroskopik Polip Ameliyatının Avantajları Nelerdir?
Bu yöntemin geleneksel kürtaj (D&C) gibi “körlemesine” yapılan işlemlere göre birçok üstünlüğü vardır:
- Kesi ve Dikiş Yoktur: Vücutta herhangi bir kesi yapılmaz, tamamen doğal yollardan girilir.
- Ağrı Minimaldir: Ameliyat sonrası ağrı neredeyse hiç olmaz veya çok hafiftir.
- Hızlı İyileşme: Hastalar genellikle ameliyattan birkaç saat sonra taburcu olabilir ve ertesi gün normal hayatlarına dönebilirler.
- Yüksek Başarı Oranı: Polip doğrudan görerek kökünden çıkarıldığı için geride parça kalma riski çok düşüktür.
- Güvenilirdir: “Gör ve tedavi et” prensibiyle çalışıldığı için son derece güvenli bir işlemdir.
Ameliyat Öncesi Hazırlık ve Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci
Histeroskopi, genellikle adet kanaması bittikten sonraki hafta içinde planlanır çünkü bu dönemde rahim iç duvarı en incedir ve görüntü kalitesi en iyidir. İşlem, hafif bir anestezi (sedasyon) veya genel anestezi altında yapılır.
Ameliyat sonrası, birkaç gün sürebilen hafif kramp tarzı ağrılar ve lekelenme tarzı kanamalar normaldir. Doktorunuz, işlem sonrası bir süre cinsel ilişkiden ve havuza girmekten kaçınmanızı önerebilir.
Polip Ameliyatının (Histeroskopi) Riskleri Var Mıdır?
Histeroskopi, deneyimli ellerde son derece güvenli bir cerrahi prosedürdür. Riskler çok nadir olmakla birlikte, potansiyel olarak enfeksiyon, kanama veya rahim duvarında delinme (perforasyon) gibi komplikasyonlar görülebilir.
Ameliyat Sonrası Sonuçlar ve Poliplerin Tekrarlama Riski
Ameliyatla çıkarılan her polip, iyi huylu olduğundan emin olmak için patolojik incelemeye gönderilir. Poliplerin büyük çoğunluğu (%95’ten fazlası) iyi huyludur. Ameliyat sonrası kanama şikayetleri genellikle tamamen düzelir ve kısırlık sorunu olan kadınların gebelik şansı artar. Poliplerin tekrarlama riski düşüktür ancak imkansız değildir, bu nedenle yıllık jinekolojik kontrollerinizi ihmal etmemeniz önemlidir.
Rahim Ağzı (Servikal) Polipleri ve Tedavisi
Rahim ağzı polipleri, rahim içindeki poliplerden farklı olarak rahim ağzında gelişir. Genellikle rutin jinekolojik muayene sırasında kolayca görülebilirler. Tedavileri çok daha basittir; çoğunlukla anestezi gerektirmeyen, poliklinik şartlarında yapılan basit bir işlemle kökünden döndürülerek ağrısız bir şekilde alınabilirler.
Polip Ameliyatı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Ameliyat ne kadar sürer?
Histeroskopik polip ameliyatı genellikle 15-30 dakika gibi kısa bir sürede tamamlanır. - Anestezi gerekir mi?
Evet, hastanın konforu için genellikle hafif sedasyon veya genel anestezi altında yapılır. - Ameliyat sonrası gebelik şansım artar mı?
Evet, özellikle polipin kısırlığa neden olduğu düşünülen vakalarda, ameliyat sonrası doğal yolla veya tüp bebek tedavisiyle gebelik şansı artmaktadır. - Her polip kanserleşir mi?
Hayır, poliplerin kanserleşme riski çok düşüktür (yaklaşık %1-3). Ancak özellikle menopoz sonrası kanamaya neden olan poliplerde bu risk biraz daha yüksek olabileceği için patolojik inceleme şarttır.