Gebelik sürecinde anne adaylarının en çok merak ettiği konulardan biri olan ikili, üçlü ve dörtlü tarama testleri, bebeğin bazı genetik bozukluklar taşıma riskini değerlendirmek için yapılan basit kan testleridir. Bu testler, kesin bir tanı koymasa da, riskli gebelikleri belirleyerek daha detaylı incelemeler için yol gösterir.

Neden Yapılır?

Bu testlerin temel amacı, bebekte Down sendromu, Edward sendromu, Patau sendromu gibi kromozom bozuklukları veya nöral tüp defekti gibi yapısal bozukluklar olma riskini değerlendirmektir. Bu sayede, riskli durumlarda daha detaylı incelemeler (amniyosentez, koryon villus örneklemesi gibi) yapılarak kesin tanı konabilir.

Hangi Haftada Yapılır?

• İkili test: Genellikle gebeliğin 11-14. haftaları arasında yapılır.
• Üçlü test: Gebeliğin 15-18. haftaları arasında yapılır.
• Dörtlü test: Üçlü teste ek olarak inhibin-A hormonu da ölçüldüğü için, yine 15-18. haftalar arasında yapılır.

Testler Nasıl Yapılır?

Bu testler için anneden kan örneği alınır ve kanda bulunan bazı hormon ve protein seviyeleri ölçülür. Bu değerler, bebeğin yaşına ve anne yaşı gibi bazı faktörlere göre değerlendirilerek risk oranı hesaplanır.

Testlerin Farklılıkları Nelerdir?

• İkili test: Daha erken dönemde yapıldığı için, sonuçlar daha hızlı alınabilir. Ancak, üçlü ve dörtlü teste göre daha az parametre değerlendirildiği için, doğruluk oranı biraz daha düşüktür.
• Üçlü test: İkili teste göre daha fazla parametre değerlendirildiği için, doğruluk oranı daha yüksektir.
• Dörtlü test: Üçlü teste ek olarak inhibin-A hormonu da ölçüldüğü için, doğruluk oranı daha da artar.

Test Sonuçları Ne Anlama Gelir?

• Düşük risk: Bebekte genetik bozukluk olma riski düşüktür.
• Orta risk: Bebekte genetik bozukluk olma riski orta düzeydedir. Daha detaylı incelemeler önerilebilir.
• Yüksek risk: Bebekte genetik bozukluk olma riski yüksektir. Kesin tanı için amniyosentez veya koryon villus örneklemesi gibi invaziv yöntemlere başvurulabilir.

Testlerin Avantajları ve Dezavantajları

• Avantajları:
  • Erken dönemde olası riskleri belirleme
  • İnvaziv olmayan bir yöntem
  • Göreceli olarak düşük maliyetli
• Dezavantajları:
  • Kesin tanı koymaz
  • Yanlış pozitif veya yanlış negatif sonuçlar verebilir
  • Tüm genetik bozuklukları tespit edemez

Önemli Notlar

• Tarama testleri kesin tanı koymaz: Bu testler sadece risk oranını belirler. Kesin tanı için daha detaylı incelemeler gereklidir.
• Yanlış sonuçlar: Her testte olduğu gibi, bu testlerde de yanlış pozitif veya yanlış negatif sonuçlar alınabilir.
• Karar verme: Test sonuçları ve doktorunuzun önerileri doğrultusunda karar vermeniz önemlidir.

Sonuç

İkili, üçlü ve dörtlü tarama testleri, gebelik sırasında bebeğin sağlığı hakkında önemli bilgiler verir. Bu testler sayesinde olası riskler erken dönemde tespit edilebilir ve gerekli önlemler alınabilir. Ancak, bu testlerin kesin tanı koymadığını unutmamak önemlidir.

Bu bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır. Herhangi bir sağlık sorunu için mutlaka doktorunuza danışınız.

Ek Bilgiler:

• Amniyosentez: Amniyon sıvısından alınan örnekte bebeğe ait hücreler incelenerek genetik bozukluklar tespit edilir.
• Koryon villus örneklemesi: Plasentadan alınan örnekte bebeğe ait hücreler incelenerek genetik bozukluklar tespit edilir.
• NIPT (Non-invasive prenatal testing): Anne kanından bebeğe ait DNA parçacıklarının incelenmesi ile yapılan bir testtir. Daha yeni bir yöntem olup, daha yüksek doğruluk oranına sahiptir.