Kolposkopi Nedir? Anormal Smear Sonrası Rahim Ağzına Detaylı Bakış
Smear (PAP) testinizin veya HPV testinizin sonucunun anormal gelmesi, doğal olarak endişelenmenize neden olabilir. Ancak bu, kanser olduğunuz anlamına gelmez. Bu sadece, rahim ağzınızdaki (serviks) hücrelerin daha yakından incelenmesi gerektiği anlamına gelir. İşte bu daha yakından incelemeyi sağlayan, modern jinekolojinin en önemli tanısal işlemlerinden biri Kolposkopi’dir.
Kolposkopi Nedir? Rahim Ağzına Detaylı Bir Bakış
Kolposkopi, ucunda güçlü bir ışık kaynağı ve büyütücü lensler bulunan, özel bir mikroskop benzeri alet olan kolposkop ile rahim ağzının, vajinanın ve vulvanın normalden çok daha büyük (genellikle 6 ila 40 kat) gösterilerek detaylı bir şekilde incelenmesidir.
Bu işlem, doktorun çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük hücresel değişiklikleri, anormal damarlanmaları veya şüpheli lezyonları tespit etmesini sağlar. Kolposkopi, bir tedavi değil, bir tanı yöntemidir.
Neden Kolposkopi Yapılır? Anormal Smear Sonucunun Ardındaki Adım
Doktorunuzun kolposkopi önermesinin en yaygın nedenleri şunlardır:
- Anormal Smear (PAP) Testi Sonucu: Smear testinde ASC-US, LSIL, HSIL gibi anormal hücrelerin saptanması.
- Pozitif Yüksek Riskli HPV Testi: Rahim ağzı kanserine neden olabilen yüksek riskli HPV tiplerinin (örn: HPV 16, 18) test sonucunda pozitif çıkması.
- Şüpheli Klinik Bulgular: Jinekolojik muayene sırasında doktorun rahim ağzında çıplak gözle şüpheli bir alan görmesi.
- İlişki Sonrası Kanama: Nedeni anlaşılamayan, tekrarlayan temas kanamalarının araştırılması.
Kolposkopinin amacı, bu anormal sonuçların kaynağını bulmak, lezyonun yerini ve büyüklüğünü belirlemek ve en önemlisi, ciddiyet derecesini anlamaktır.
Kolposkopi İşlemi Nasıl Yapılır? Adım Adım Süreç
Kolposkopi işlemi, bir jinekolojik muayene odasında yapılır ve basit bir muayeneden çok da farklı değildir.
- Jinekolojik muayene masasına uzanırsınız.
- Doktorunuz, rahim ağzını net bir şekilde görebilmek için vajinaya spekulum adı verilen aleti yerleştirir.
- Kolposkop, vajinanın dışına, size dokunmayacak bir mesafeye konumlandırılır ve doktorunuz bu aletten bakarak rahim ağzınızı monitörden inceler.
- İncelemeyi kolaylaştırmak ve anormal alanları belirginleştirmek için rahim ağzınıza pamuklu bir çubukla sırayla iki farklı solüsyon sürülür:
- Asetik Asit: Sirke asidi içeren bu solüsyon, anormal hücrelerin bulunduğu alanların beyaz renkte belirginleşmesini sağlar. Bu sırada hafif bir yanma hissi olabilir.
- Lügol Solüsyonu (İyot Testi): İyot içeren bu solüsyon, sağlıklı hücreler tarafından emilerek onları koyu kahverengiye boyar. Anormal hücreler ise iyot tutmadığı için soluk sarı renkte kalır ve böylece sınırları netleşir.
Kolposkopi Sırasında Biyopsi Alınması: Kesin Tanı İçin Gerekli Mi?
Eğer doktorunuz, solüsyonlar uygulandıktan sonra rahim ağzında beyazlaşan veya iyot tutmayan şüpheli bir alan tespit ederse, kesin tanı koyabilmek için o bölgeden çok küçük bir doku örneği (biyopsi) alır.
Biyopsi işlemi, çok küçük bir pens yardımıyla yapılır ve sadece birkaç saniye sürer. Bu sırada çoğu kadın, anlık bir çimdiklenme hissi veya hafif, adet krampına benzer bir sancı hissedebilir. Bu his çok kısa sürelidir.
İşlem Ne Kadar Sürer ve Ağrılı Mıdır?
Kolposkopi ve gerekirse biyopsi alınması dahil, tüm işlem genellikle 10-15 dakika içinde tamamlanır. İşlem sırasında keskin bir ağrı hissedilmez. En çok hissedilen, spekulumun verdiği rahatsızlık ve biyopsi alınırsa anlık bir kramptır. Pek çok kadın, işlemi bir Smear testinden biraz daha rahatsız edici olarak tanımlar.
Kolposkopi Sonrası İyileşme ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
İşlem sonrası süreç, biyopsi alınıp alınmadığına göre değişir:
- Biyopsi Alınmadıysa: Hiçbir kısıtlama olmadan derhal normal hayatınıza dönebilirsiniz.
- Biyopsi Alındıysa:
- Birkaç gün süren hafif lekelenme tarzı kanama normaldir.
- Sürülen lügol solüsyonuna bağlı olarak, kahverengi-siyah, kahve telvesi gibi bir akıntı olabilir. Bu beklenen bir durumdur, endişelenmeyin.
- Doktorunuzun önerdiği süre boyunca (genellikle yaklaşık 1 hafta) enfeksiyon riskini önlemek için cinsel ilişkiden, tampon kullanmaktan, vajinal duştan ve havuza/denize girmekten kaçınmalısınız. Ayakta duş almanızda bir sakınca yoktur.
Sonuçlar Ne Anlama Geliyor? Biyopsi Raporu ve Sonraki Adımlar
Biyopsi sonucu, patoloji laboratuvarından genellikle 7-10 gün içinde gelir. Olası sonuçlar ve sonraki adımlar şunlardır:
- Normal: Anormal bir bulgu saptanmamıştır. Rutin Smear takibinize devam edersiniz.
- CIN 1 (Düşük Dereceli Lezyon): Kanser öncüsü lezyonların en hafifidir. Genellikle vücudun bağışıklık sistemi tarafından kendiliğinden geriler ve tedavi gerektirmez. Sadece daha yakın takip (6 ay-1 yıl sonra tekrar Smear/kolposkopi gibi) önerilir.
- CIN 2 veya CIN 3 (Yüksek Dereceli Lezyonlar): Kanser öncüsü lezyonların daha ileri formlarıdır. Bu lezyonların kansere dönüşme riski bulunduğu için LEEP Konizasyon gibi basit bir operasyonla tedavi edilmeleri gerekir.
- Kanser: Çok nadiren, biyopsi sonucu doğrudan rahim ağzı kanseri olarak gelebilir. Bu durumda daha ileri tedavi yöntemleri planlanır.
Kolposkopi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Kolposkopi için özel bir hazırlık gerekir mi?
Özel bir hazırlık gerekmez. Sadece işlemden 24 saat önce cinsel ilişkiye girmemeniz, vajinal krem veya ilaç kullanmamanız istenir. - Adetliyken kolposkopi yapılır mı?
Hayır. Adet kanaması rahim ağzının görüntülenmesini zorlaştırdığı için işlem genellikle adet dönemi dışındaki bir zamana planlanır. - Hamileyken kolposkopi güvenli midir?
Evet, kolposkopi hamilelik sırasında güvenle yapılabilir. Ancak, çok zorunlu olmadıkça hamilelikte rahim ağzından biyopsi alınmasından kaçınılır ve bu işlem genellikle doğum sonrasına ertelenir. - Kolposkopi HPV’yi teşhis eder mi?
Kolposkopi, HPV virüsünün kendisini değil, virüsün rahim ağzı hücrelerinde neden olduğu anormal değişiklikleri tespit eder. HPV’nin varlığı özel HPV testleri ile saptanır. - Sonuçların çıkması ne kadar sürer?
Biyopsi alındıysa, patoloji sonucunun çıkması genellikle 7 ila 10 gün sürer.